Z dniem 31 grudnia 2020 r. zakończył się okres przejściowy opuszczenia przez Wielką Brytanię Unii Europejskiej. Wraz z jego końcem na terenie Wielkiej Brytanii przestały obowiązywać dotychczasowe treści wspólnotowych przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, w tym także dotyczących świadczeń zdrowotnych.
Kto zachowa uprawnienia do darmowych świadczeń opieki zdrowotnej w UK?
W sprawie świadczeń opieki zdrowotnej od 1 stycznia 2021 r. obowiązują przepisy dwóch dokumentów unijnych – umowy wyjścia (WA) i umowy o współpracy (TCA). Uprawnienia do świadczeń zdrowotnych na terenie UK przysługuje jedynie wymienionym tam grupom osób:
- Według WA ze świadczeń zdrowotnych będą nadal mogły korzystać osoby, które jeszcze przed końcem okresu przejściowego znajdowały się w sytuacji transgranicznej dotyczącej jednocześnie państwa UE i Wielkiej Brytanii. Dotyczy to zatem obywateli UE mieszkających i ubezpieczonych w UK, obywateli brytyjskich podlegających ustawodawstwu jednego z państw członkowskich oraz obywateli państw trzecich zamieszkujących legalnie w państwie członkowskim UE, ale zatrudnionych w Wielkiej Brytanii.
- Na podstawie umowy TCA prawo do świadczeń zdrowotnych zachowają również osoby, których sytuacja transgraniczna nie dotyczy, ale podlegają one ustawodawstwu państwa członkowskiego lub Wielkiej Brytanii. Będą to zatem obywatele UE, UK lub państwa trzeciego, którzy mieszkają legalnie w państwie członkowskim UE lub w UK.
Co dalej z Europejską Kartą Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ)?
Dotychczasowa karta EKUZ (ang. EHIC) wydawana w Zjednoczonym Królestwie zostanie zastąpiona przez nową międzynarodową brytyjską kartę ubezpieczenia zdrowotnego – UK Global Health Insurance Card (GHIC).
Karty EKUZ wydane przed zakończeniem okresu przejściowego (tj. 31 grudnia 2020 r.) nadal pozostaną ważne aż do upłynięcia umieszczonego na nich terminu lub utraty uprawnień (zamknięcia ubezpieczenia). Będą one zatem wciąż honorowane w trakcie pobytu tymczasowego (np. osób ubezpieczonych w Polsce) na terytorium Wielkiej Brytanii i pozwolą korzystać z nieodpłatnej pomocy medycznej w związku z wypadkiem, nagłym zachorowaniem, czy zaostrzenia objawów choroby przewlekłej. Tak jak do tej pory kartę należy bezpośrednio okazać świadczeniodawcy, np. przedstawicielowi przychodni lub szpitala. W razie braku (przy sobie) karty EKUZ w trakcie wyjazdu zagranicznego można wystąpić do Narodowego Funduszu Zdrowia (również drogą elektroniczną) o wystawienie certyfikatu tymczasowo ją zastępującego. Te same zasady świadczeń dotyczą ubezpieczonych w Wielkiej Brytanii przebywających tymczasowo na terytorium jednego z państw Unii Europejskiej.
Co z międzynarodowym leczeniem planowym?
Po 31 grudnia 2020 r. nadal będzie można korzystać z planowych świadczeń zdrowotnych na terytorium Zjednoczonego Królestwa i Polski (lub innego kraju członkowskiego). Osoby uprawnione do świadczeń zdrowotnych w Polsce, czyli ubezpieczone lub uprawnione na podstawie przepisów szczególnych, mogą złożyć w NFZ wniosek o wydanie dokumentu S2, potwierdzającego prawa do określonego rodzaju leczenia planowanego w Wielkiej Brytanii lub innym niż Polska państwie UE/EFFTA. Dokument S2 wydany przez instytucję brytyjską należy okazać bezpośrednio świadczeniodawcy opieki zdrowotnej w Polsce. Wydane przed 1 stycznia 2021 r. poświadczenia na podstawie dokumentu S1 lub formularzy E106, E109, E120, E121 pozostają ważne na tych samych zasadach, co karty ubezpieczenia zdrowotnego EKUZ. W razie niejasności każdy przypadek będzie rozpatrywany w oddziale wojewódzkim NFZ lub jego odpowiedniku w innym państwie.
Kto może otrzymać nową EKUZ wydawaną w UK?
Następujące osoby mogą aktualnie złożyć wniosek o nową brytyjską kartę EKUZ, czyli GHIC:
- obywatele UE, Szwajcarii, Norwegii, Islandii lub Liechtensteinu mieszkający w Wielkiej Brytanii przed 1 stycznia 2021 r.;
- emeryci brytyjscy lub otrzymujący inne świadczenia podlegające przeniesieniu, mający zarejestrowany formularz S1 lub E121;
- pracownicy przygraniczni (pracujący w jednym państwie, a mieszkający w innym) zatrudnieni przed 1 stycznia 2021 r. – tak długo, jak pozostają pracownikami przygranicznymi w państwie przyjmującym i jeśli przysługuje im prawo do formularza S1 lub E106;
- pracownicy oddelegowani do pracy w innym kraju UE, Norwegii, Islandii, Liechtensteinie lub Szwajcarii przez pracodawcę z Wielkiej Brytanii, a przebywający tam przed 1 stycznia 2021 r., jeśli ten kraj zgodził się na kontynuowanie delegacji;
- uprawnieni członkowie rodziny lub pozostający na utrzymaniu jednego z wyżej wymienionych;
studenci z Wielkiej Brytanii studiujący w UE, Norwegii, Islandii, Liechtensteinie lub Szwajcarii i przebywający tam przed 1 stycznia 2021 r.
W przypadku, gdy kwalifikujesz się do nowej karty EKUZ, możesz również ubiegać się o kartę EKUZ dla współmałżonka lub partnera, dzieci i innych członków rodziny, o ile spełniają oni określone warunki dotyczące obywatelstwa i miejsca zamieszkania.
Ponadto podwójni obywatele UE/UK będą mogli korzystać z możliwości ubiegania się o kartę GHIC, jeśli spełniają następujące warunki:
- uzyskali obywatelstwo brytyjskie poprzez naturalizację;
- byli obywatelami kraju UE, Szwajcarii, Norwegii, Islandii lub Liechtensteinu, zanim zostali obywatelami brytyjskimi;
- zachowali obywatelstwo jednego z tych krajów.
Więcej informacji na ten temat (łącznie z tym, jak aplikować) można znaleźć na stronie NHS-u:
Osoby pracujące w UK, dodatkowo powinny wziąć pod uwagę wykupienie prywatnego ubezpieczenia od niezdolności do pracy (Income Protection). Więcej informacji odnośnie do tej polisy, można znaleźć pod linkiem:
Jak widać wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, przynajmniej w teorii, nie zmieniło wiele w kwestii ubezpieczeń zdrowotnych. Na faktyczne rezultaty tej decyzji trzeba jednak będzie trochę poczekać.
🚨Dane aktualne na dzień publikacji.
🚨Powyższy materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi oferty sprzedażowej, ani porady finansowej.
🚨Przed wykupieniem jakiekolwiek ubezpieczenia lub innego produktu finansowego, należy uzyskać indywidualną poradę w zakresie swoich wymagań i ogólnych warunków kontraktu.