Emerytura w UK – co trzeba o niej wiedzieć?
System emerytalny w Wielkiej Brytanii przeszedł w ostatniej dekadzie radykalne zmiany, stając się znacznie mniej przejrzysty, zwłaszcza dla obcokrajowców. Dlatego też przygotowaliśmy ten tekst, w którym poruszamy najważniejsze kwestie związane z brytyjską emeryturą.
Z czego składa się emerytura w UK w 2024?
Na pełną brytyjską emeryturę składają się trzy części (a właściwie rodzaje emerytur) – State Pension, Personal Pension i Workplace Pension.
State Pension
Jest to podstawowa emerytura państwowa, będąca swoistym odpowiednikiem polskiej emerytury wypłacanej przez ZUS. Zawsze jest to równa kwota wypłacana wszystkim uprawnionym obywatelom UK, którzy opłacali NI (National Insurance).
Personal Pension
Personal Pension to dobrowolna, prywatna emerytura w UK. Składki ubezpieczeniowe na emeryturę prywatną można odkładać w trakcie pracy na Wyspach. Środki te można oszczędzać np. w towarzystwach ubezpieczeniowych czy funduszach emerytalnych. Ulokowane w ten sposób pieniądze będą inwestowane w akcje, obligacje, nieruchomości i inne podobne rzeczy, celem zgromadzenia jak największej kwoty na przyszłą emeryturę. Operacjami tymi zajmie się firma, której powierzone zostały oszczędności.
Workplace Pension
Nazywana też Company Pension lub Occupational Pension. Jest to pewnego rodzaju firmowy fundusz emerytalny, na który trafiają środki pochodzące z miejsca pracy.
Wszyscy pracodawcy są zobowiązani objąć WP wszystkich uprawnionych do tego pracowników – składka ta obejmuje określony proc. pensji pracownika i pewną kwotę dokładaną przez pracodawcę. Automatycznie do WP są zapisywani wszyscy pracujący na Wyspach w wieku od 22 lat do wieku emerytalnego, zarabiający ponad 10 tys. funtów rocznie. Osoby zarabiające mniej mogą złożyć wniosek o emeryturę pracowniczą na własne życzenie.
Pracodawcy nie mogą wycofać się z opłacania WP. Pracownicy zaś mogą z niego zrezygnować w każdej chwili, składając odpowiedni wniosek.
Co ważne – składki Workplace Pension nie podlegają opodatkowaniu i są własnością pracownika – zostaną mu wypłacone, kiedy osiągnie wiek emerytalny. Można to uznać za kwotę dołożoną przez państwo. Aby mieć pewność, że nie zabraknie środków przed osiągnięciem wieku emerytalnego, warto rozważyć wykupienie ubezpieczenia od niezdolności do pracy.
Szczegółowe informacje na temat poszczególnych rodzajów emerytur funkcjonujących w UK można znaleźć na stronach rządowych:
https://www.gov.uk/state-pension
https://www.gov.uk/personal-pensions-your-rights
https://www.gov.uk/workplace-pensions
Additional State Pension
Additional State Pension, czyli dodatkowa emerytura państwowa, to świadczenie przysługujące osobom, które opłacały składki na ubezpieczenie społeczne (National Insurance) przed wprowadzeniem nowej emerytury państwowej (New State Pension nowa emerytura państwowa) w kwietniu 2016 roku. Dodatkowa emerytura jest nadbudową nad podstawową emeryturą państwową. Wysokość emerytury ASP zależy od wysokości opłacanych składek oraz zarobków. Obejmuje programy takie jak SERPS (State Earnings-Related Pension Scheme) oraz S2P (State Second Pension), które pozwalały na gromadzenie wyższych świadczeń. Od 2016 roku możliwość uzyskania Additional State Pension została zamknięta dla nowych emerytów, ale osoby, które nabyły do niej prawa przed tą datą, nadal mogą z niej korzystać.
Jaki jest aktualny wiek emerytalny w UK?
Wiek emerytalny w Wielkiej Brytanii ulegał radykalnym zmianom od kwietnia 2010 r. Zmiany te spowodowały, że w latach 2010–2018 ustawowy wiek emerytalny wzrósł najpierw do 65 lat dla kobiet, a następnie do 66, 67 i 68 lat zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet. Istnieją plany dalszej zmiany wieku uprawniającego do emerytury państwowej. Kobiety urodzone przed 6 kwietnia 1953 i mężczyźni sprzed 6 kwietnia 1951 otrzymują świadczenia na starych zasadach.
Obecny wiek emerytalny w UK osiągany jest w różnym wieku i zależny jest od daty urodzenia (jest to tzw. nowa emerytura/New State Pension):
- dla urodzonych pomiędzy 06/10/1954 a 04/05/1960 wiek emerytalny wynosi 66 lat;
- urodzeni pomiędzy 05/05/1960 a 05/03/1961 mogą rozpocząć emeryturę, gdy przekroczą 66 lat, plus wyliczone będą dodatkowe miesiące kalkulowane od daty urodzenia;
- dla urodzonych pomiędzy 06/03/1961 a 05/04/1977 emerytura może się zacząć, gdy przekroczą 67 lat;
- urodzeni pomiędzy 05/04/1977 a 05/04/1978 staną się emerytami w wieku 67 lat, plus wyliczone zostaną dodatkowe miesiące kalkulowane od daty urodzenia;
- natomiast wszyscy urodzeni po 06/04/1978 będą kwalifikować się do wieku emerytalnego, gdy przekroczą 68 lat.
(źródło: gov.uk – State Pension age timetable)
Ile wynosi emerytura w UK 2024?
Od kwietnia 2024 roku pełna kwota emerytury państwowej (New State Pension) wynosi 221,20 funtów tygodniowo i wypłacana jest co cztery tygodnie. Wypłata następuje po każdych kolejnych czterech tygodniach z opóźnieniem (czyli jest wypłacana za przeszłe, a nie przyszłe tygodnie). Wymagania do wypłacania pełnej kwoty nie kończą się jednak na osiągnięciu wieku emerytalnego.
Komu przysługuje emerytura w Anglii?
Aby dostać emeryturę państwową, trzeba najpierw osiągnąć odpowiedni wiek opisany powyżej, a jej finalna wysokość zależna będzie od ilości lat, przez które opłacane były składki na National Insurance. Należy mieć minimum 10 lat opłaconych składek, aby w ogóle zakwalifikować się na basic State Pension. Pełną emeryturę dostanie się mając 35 lat opłaconych składek na National Insurance.
Warto też pamiętać, że prawo do emerytury wynikającej z opłacania ubezpieczenia społecznego nie przepada w razie przeprowadzenia się do innego kraju – można nadal otrzymywać świadczenia brytyjskiej emerytury, mieszkając na stare lata np. w Polsce. Świadczenie emerytalne można pobierać nawet w kilku krajach naraz, pod warunkiem, że spełnia się wszystkie wymagania – świadczenia te nie są od siebie w żaden sposób zależne i nie stoją sobie na przeszkodzie.
Trzeba też pamiętać, że emerytura w UK nie zacznie być wypłacana automatycznie – emeryt musi złożyć odpowiedni wniosek, aby wypłaty świadczeń emerytalnych zostały uruchomione.
Aby mieć pewność, że nie zabraknie środków do życia w razie nagłego zachorowania na ciężką chorobę, warto rozważyć wykupienie ubezpieczenia od chorób krytycznych.
Ile wynosi najniższa emerytura w Anglii?
Najniższa emerytura w Anglii, czyli minimalna kwota nowej emerytury państwowej (New State Pension), wynosi obecnie około 52 funtów tygodniowo, co odpowiada osobom z minimalnym stażem 10 lat składkowych. Dla osób, które osiągnęły wiek emerytalny przed 6 kwietnia 2016 roku, obowiązuje stara brytyjska emerytura (Basic State Pension), która również może być niższa od pełnej stawki, w zależności od liczby zgromadzonych lat składkowych. Dla osób z najniższą emeryturą dostępne są również dodatki i świadczenia uzupełniające.
Jak obliczyć wartość emerytury w UK?
To, ile w tygodniowych wypłatach wart jest każdy rok opłacania składek, można obliczyć za pomocą bardzo prostej formuły:
£221.20/35 ~ £5.32
Dla przykładu: osoba mająca 20 lat opłaconych składek dostanie:
£221.20/35 razy 20 = £126.40 (tygodniowo)
Sama emerytura będzie natomiast rosła co roku o minimum 2.5%.
Dlaczego w powyższym wzorze dzieli się przez 35?
Dzielimy pełną kwotę emerytury (£221.20) przez 35, ponieważ każdy rok składkowy proporcjonalnie zwiększa wartość emerytury. W ten sposób ustalamy, ile jest „warty” każdy rok składkowy.
Więcej informacji znajdziesz na:
https://www.gov.uk/new-state-pension
Jak dokupić lata do emerytury w UK?
Aby zwiększyć swoją emeryturę w UK, można dokupić brakujące lata składkowe, co jest możliwe poprzez dobrowolne opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne (National Insurance). Jest to szczególnie ważne dla osób, które mają luki w historii zatrudnienia lub opłacania składek, na przykład z powodu przerwy w pracy. Dokupienie lat pozwala na uzupełnienie swojej emerytury i zwiększenie jej ostatecznej kwoty. Aby to zrobić, należy skontaktować się z HM Revenue and Customs (HMRC) i złożyć wniosek o opłacenie brakujących składek za poprzednie lata.
Dane aktualne na dzień publikacji 10.09.2024
Powyższy materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi oferty sprzedażowej, ani porady finansowej.
Przed wykupieniem jakiekolwiek ubezpieczenia lub innego produktu finansowego, należy uzyskać indywidualną poradę w zakresie swoich wymagań i ogólnych warunków kontraktu.
Aktualne stawki i zasady odnośnie rządowej emerytury w UK należy potwierdzić z Department for Work & Pensions.
Więcej informacji na stronie rządowej gov.uk
