Samozatrudnienie w UK

Samozatrudnienie w UK krok po kroku

Obecnie w Wielkiej Brytanii jest 4,37 milionów osób samozatrudnionych. Istnieje także wiele powodów, dla których warto pracować na własny rachunek. Możesz „być swoim własnym szefem” i pracować w bardziej elastycznych godzinach. W zależności od branży możesz uzyskać znacznie wyższą stawkę niż pensja, którą byłbyś w stanie osiągnąć jako pracownik zatrudniony na kontrakcie. Samozatrudnienie w Wielkiej Brytanii otwiera także drzwi do pewnych odliczeń podatkowych, które pomagają zmniejszyć dochód podlegający opodatkowaniu oraz kwotę, którą będziesz zmuszony zapłacić dla HMRC (HM Revenue Customs).

Zastanawiasz się, czy nie zacząć pracować na własny rachunek i zostać self-employed w UK? Mamy dla Ciebie kilka wskazówek, jak zacząć – od rozważenia zalet i wad samozatrudnienia, po zrozumienie podatków i zamknięcie firmy, jeśli się rozmyślisz i zdecydujesz wrócić na etat.

Czy to dla Ciebie?

Samozatrudnienie ma oczywiście swoje wady i zalety, a porównując pracę na własny rachunek z zatrudnieniem, należy wziąć pod uwagę kilka rzeczy, w tym:

Czy wiesz jak, i skąd zdobędziesz klientów?

Czy byłbyś w stanie poradzić sobie z okresami niewielkich lub zerowych dochodów?

Czy przemyślałeś wpływ utraty świadczeń pracowniczych, na przykład wynagrodzenia urlopowego, zasiłku chorobowego i składek emerytalnych pracodawcy?

Czy masz do wzięcia pod uwagę jakieś wydarzenia, które mogą zmienić Twoje życie, na przykład plany kupna domu, ślub lub narodziny dziecka?

Zalety bycia self-employed w UK

Lista może być długa, ale do najpopularniejszych zalet można zaliczyć:

• większą elastyczność i kontrolę, więc możesz łatwiej dopasować swoją pracę do innych zobowiązań, w tym np. opieką nad dziećmi, hobby itp.;
• możesz odliczyć pewne koszty od osiąganego dochodu – na przykład koszty podróży i niektórych mediów;
• potencjał, aby zarobić więcej pieniędzy, ponieważ nie ogranicza Cię polityka płacowa firmy;
• w niektórych zawodach być może zrezygnujesz z dojeżdżania do pracy, ponieważ będziesz pracować z domu (praca zdalna).

Wady bycia self-employed w UK

Ważne jest, aby wziąć pod uwagę także wady, w szczególności ryzyko i koszty związane z byciem self-employed na przykład:

• znalezienie pierwszych klientów może być początkowo trudne;
• prawdopodobnie pojawią się pewne koszty początkowe związane z założeniem własnej działalności gospodarczej, możesz więc potrzebować kapitału początkowego, aby wystartować;
• dochód osób samozatrudnionych nie jest gwarantowany (nie obowiązują ich przepisy dotyczące minimalnego wynagrodzenia), co może czasami utrudniać nadążanie za regularnymi opłatami za czynsz lub mortgage i innymi kosztami utrzymania;
• urlopy i chorobowe nie przynoszą żadnego wynagrodzenia;
• będziesz musiał zająć się administracyjną stroną swojej firmy, która obejmuje prowadzenie księgowości i przestrzeganie aktualnych przepisów lub zapłacić, aby ktoś zrobił to za Ciebie.

Jak wygląda rejestracja samozatrudnienia w UK?

W skrócie rejestracja samozatrudnienia w UK, czyli rozpoczęcie działalności na własny rachunek, wymaga zgłoszenia się do urzędu skarbowego (HM Revenue and Customs, HMRC) i zarejestrowania jako osoba samozatrudniona. Proces ten nazywa się self assessment, a jego celem jest rozliczanie podatku dochodowego od dochodów uzyskanych z działalności. Rejestracji samozatrudnienia można dokonać online, wypełniając odpowiedni formularz na stronie HMRC. Po zarejestrowaniu otrzymasz numer UTR (Unique Taxpayer Reference), który jest niezbędny do składania rocznego zeznania podatkowego. Ważne jest, aby dokonać rejestracji samozatrudnienia w ciągu trzech miesięcy od rozpoczęcia działalności, aby uniknąć kar finansowych.

Pozostałe aspekty samozatrudnienia omawiamy w akapicie poniżej.

Samozatrudnienie w Wielkiej Brytanii – o czym należy pamiętać zakładając własną firmę?

Zakładając własną firmę nie zapomnij o:

• poinformowaniu brytyjskiego urzędu skarbowego HMRC, że pracujesz na własny rachunek, aby było wiadome, że będziesz opłacał swoje zobowiązania podatkowe w ramach Self Assessment oraz składki na ubezpieczenie społeczne, National Insurance Contribution, klasy 2 i 4. Jeśli prowadzisz działalność jako sole-trader masz na to trzy miesiące (tzn. musisz powiadomić HMRC do trzech miesięcy po rozpoczęciu prowadzenia działalności gospodarczej. Możesz w tym okresie normalnie świadczyć usługi). W innym wypadku (np. spółki) musisz zrobić to od razu, gdy założysz własną firmę. Rejestracja self-employed może zostać dokonana online na stronie rządowej Register for Self Assessment;
• zachowaniu nadanego po wykonaniu poprawnej rejestracji numeru podatkowego – UTR (Unique Taxpayer Reference);
• wybraniu sposobu rejestrowania zysków i dowodów wydatków biznesowych. Ułatwi to znacznie wypełnianie zeznania podatkowego do HMRC;
• zarejestrowaniu się w HMRC do 5 października po zakończeniu roku podatkowego, w którym zostałeś osobą samozatrudnioną. Na przykład, jeśli rozpocząłeś działalność w czerwcu 2020 r., musisz zarejestrować się w HMRC do 5 października 2021 r. Rok podatkowy trwa od 6 kwietnia każdego roku do 5 kwietnia roku następnego;
• uporządkowaniu swoich ubezpieczeń – ubezpieczenie od odpowiedzialności zawodowej (professional indemnity insurance) i ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej (public liability Insurance) to główne rodzaje ubezpieczenia biznesowego, które należy wziąć pod uwagę. Jeśli będziesz kogoś zatrudniać, zazwyczaj jesteś prawnie zobowiązany do posiadania ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej pracodawcy (employers’ liability Insurance) – może to również obowiązywać, jeśli korzystasz z usług podwykonawców. Warto pamiętać także, że odchodząc z etatu prawdopodobnie utraciłeś benefity pracownicze tj. grupowe ubezpieczenie na życie lub płatne chorobowe. Warto pomyśleć, aby wykupić takie ubezpieczenia prywatne (np. ubezpieczenie od niezdolności do pracy lub ubezpieczenie od chorób krytycznych) i ustrzec się przed przykrymi finansowymi konsekwencjami na skutek choroby lub wypadku;
• zadbaniu o swoją emeryturę – zwykle dobrym pomysłem może być założenie prywatnego planu emerytalnego, aby nadal odkładać pieniądze na jesień życia;
• jeśli będziesz pracować w domu, nie zapomnij sprawdzić swojej umowy najmu, umowy kredytu hipotecznego i ubezpieczenia domu, aby upewnić się, że nie naruszasz żadnych warunków;
• praca w ramach self-employment w Anglii wymaga bycia rezydentem Wielkiej Brytanii, czyli prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, musisz przebywać w UK przez minimum 183 dni w roku. Jeśli natomiast zamierzasz mieszkać w innym kraju, na terenie Wielkiej Brytanii będziesz musiał prowadzić działalność gospodarczą w ramach spółki LTD (Private Limited Company).

Praca jako podwykonawca w sektorze budowlanym – Construction Industry Scheme CIS

Jeśli jesteś samozatrudniony w branży konstrukcyjnej lub budowlanej, powinieneś opłacać podatek według zasad tzw. Construction Industry Scheme (CIS). Zazwyczaj CIS jest potrącany i odciągany przez Twojego zleceniodawcę. Przepisy dotyczące CIS przewidują, że główny wykonawca, od którego przyjmujesz zlecenie, jest zobowiązany do potrącenia należności za Ciebie w wysokości 20%, jeśli jesteś „zarejestrowany” w CIS scheme (lub 30%, jeśli nie jesteś zarejestrowany) i przekazania jej do HMRC, jako zaliczkę na podatek dochodowy.

Różni się to od innych osób samozatrudnionych, które zazwyczaj otrzymują wypłaty brutto, co oznacza, że ​​nie są od nich odliczane żadne podatki i trzeba w całości samemu to rozliczyć.

Istotne jest, aby było dla Ciebie jasne, że nawet jeśli wykonawca potrąca podatek u źródła od płatności dokonywanych na Twoją rzecz (a Ty otrzymasz tzw. payslipy) – nie jesteś traktowany jako pracownik, a więc nie będziesz uprawniony do korzystania z żadnych praw pracowniczych, które zwykle przysługują osobom pracującym na etacie. Ponadto Ty będziesz odpowiedzialny za wykonanie rocznego rozliczenie personalnego (czyli Self Assessment).

Jak wysokie podatki płaci self-employed w UK?

Wysokość podatku, który zapłacisz jako osoba samozatrudniona, będzie zależeć od wysokości zarobków i „dopuszczalnych wydatków” poniesionych w trakcie prowadzenia działalności. Podczas obliczania dochodu do opodatkowania od wszystkich Twoich wpływów, można odjąć pewne wydatki związane z działalnością biznesową. Pamiętaj jednak, że brytyjskie prawo jest znacznie bardziej restrykcyjne od polskiego w kwestiach kosztów prowadzenia własnej firmy – dokładne informacje o tym, co można wliczyć w koszty prowadzonej działalności, znajdziesz na stronie rządowej.

Kwota wolna od podatku i progi podatkowe są takie same dla osób samozatrudnionych i osób zatrudnionych. W latach 2023-24 możesz zarobić do £12,570 bez płacenia podatku. Następnie zapłacisz podstawową stawkę podatku dochodowego (20%) od dochodu do £37,700 powyżej kwoty wolnej od podatku. Dla osób zarabiających od £50,271 do £150,000 rocznie, stawka podatku wynosi 40%, a dla osób zarabiających powyżej £150,000 rocznie, stawka podatku to 45%.

Od chwili rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej będziesz musiał również opłacać własne składki na ubezpieczenie społeczne (NIC).

Jeżeli w roku podatkowym 2023-24 zarobisz więcej niż 6,725 funtów, będziesz miał obowiązek odprowadzenia składek klasy 2 ubezpieczenia społecznego (Class 2 National Insurance Contributions), w wysokości 3.45 funtów/tygodniowo.

Osoby samozatrudnione również muszą opłacać składki NIC klasy 4 (Class 4 National Insurance Contributions). W roku podatkowym 2023-24 będzie to to 9 % wszelkich rocznych zysków, które osiągniesz w przedziale od £12,570 do £50,270 oraz 2 % wszelkich zysków powyżej £50,271.

Jak zakończyć własna działalność w UK?

Pomysł bycia własnym szefem i robienia rzeczy po swojemu jest niezwykle kuszący. Znalezienie się bez pracy może być doskonałą okazją i motywacją do przekształcenia dobrego pomysłu w biznes. Czasami jednak okazuje się, że samozatrudnienie nie jest tym, czego oczekiwałeś. Praca po 7 dni w tygodniu, zachwiany balans pomiędzy obowiązkami służbowymi a życiem rodzinnym lub brak stabilności przychodów, powodują, że praca na etacie znowu kusi swoimi zaletami.  Co zrobić, aby zrezygnować z własnej działalności? To dość proste. Musisz powiadomić o tym fakcie HMRC. Możesz to zrobić online lub telefonicznie pod nr telefonu 0300 200 3310. Będziesz potrzebować swój National Insurance Number (NIN) i UTR.

Inne rodzaje działalności gospodarczej w UK

Samozatrudnienie (self-employment/self-employed/sole trader) to oczywiście tylko jedna z form działalności gospodarczej funkcjonujących w Wielkiej Brytanii. Własną firmę można założyć też jako:

• spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (Limited Company; LTD),
• spółkę partnerską (Partnership),
• spółkę akcyjną (Public Limited Company; PLC).

Dane aktualne na dzień publikacji 09.09.2024

Powyższy materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi oferty sprzedażowej ani porady finansowej. Przed rejestracją własnej działalności lub w przypadku jakichkolwiek pytań odnośnie do kwestii podatkach, zalecana jest indywidualna porada u kwalifikowanego księgowego.

Przed wykupieniem jakiekolwiek ubezpieczenia lub innego produktu finansowego, należy uzyskać indywidualną poradę w zakresie swoich wymagań i ogólnych warunków kontraktu.